SUPERLOCAL is een innovatief vastgoedproject in Kerkrade-Oost. Drie hoogbouwflats worden op duurzame wijze getransformeerd tot circa 125 nieuwe woningen die klaar zijn voor de toekomst.
SUPERLOCAL: slow-less-local. In plaats van ‘snel, meer en globaal’ wordt in het SUPERLOCAL-project juist ingezet op ‘rustig, minder en lokaal’. Met ‘slow’ bedoelen we een gebiedsontwikkeling, waarbij we de tijd nemen om zorgvuldig na te denken over de toekomst van het gebied. ‘Less’ verwijst naar de bevolkingskrimp in de regio Parkstad, waardoor minder woningen nodig zijn. De nieuwe woningen moeten van hoge kwaliteit zijn, denk bijvoorbeeld aan levensloopbestendigheid. Tot slot staat ‘local’ voor de impuls die het project aan de wijk moet geven. Door zoveel mogelijk met lokale partijen samen te werken wordt de lokale economie versterkt.
Op de projectlocatie in Bleijerheide (Kerkrade-Oost) stonden tot voor kort vier hoogbouwflats met in totaal 400 woningen. De flats voldeden niet meer aan de huidige woonwensen. In verband met de bevolkingskrimp werd in 2012 één flat gesloopt. We constateerden dat sloop niet alleen de tastbare waarde, zoals het gebouw zelf wegneemt. Ook onzichtbare waarden, zoals sociale structuren onder de bewoners en het gedachtegoed gaan verloren. Bovendien verdwijnt als gevolg van de sloop een grote hoeveelheid goedkope huurwoningen. Hier blijkt nu, in tegenstelling tot een aantal jaren geleden, weer meer vraag naar te zijn.
Bij SUPERLOCAL worden zoveel mogelijk bestaande kwaliteiten en waarden behouden, denk aan de ruime woningplattegronden, de lage huurprijs en stedenbouwkundige kwaliteiten.
De ambitie van het project is om bij de bouw van de nieuwe woningen alleen materiaal te gebruiken van de bestaande flats. Waardevolle materialen, kwaliteiten en waarden blijven in het projectgebied en worden indien mogelijk gerecycled.
In de beginfase van SUPERLOCAL is IBA Parkstad opgestart, een initiatief dat de regio Parkstad (opnieuw) op de kaart zet. Met de organisatie van de Internationale Bau Ausstellung wil de regio Parkstad een impuls geven aan economie, ruimte én samenleving.
Woningcorporatie HEEMwonen heeft SUPERLOCAL als project ingediend bij IBA. Het project sluit namelijk naadloos aan bij de doelstelling van IBA en levert meerwaarde voor de regio Parkstad. In 2015 is SUPERLOCAL benoemd tot IBA-kandidaat. Het project SUPERLOCAL is uniek en vernieuwend. Hergebruik van flats op deze schaal is nooit eerder vertoond. Ter plekke wordt geëxperimenteerd met nieuwe technieken en bouwwijzen, uitgaand van bestaand materiaal. De onderzoeksresultaten hebben invloed op de ontwerpkeuzes voor de nieuwe woningen.
In juni 2017 is gestart met de experimentele sloop en demontage van één van de SUPERLOCAL-flats. Met de materialen die hierbij vrijkomen wordt een expogebouw gemaakt. Een appartement dat uit de bovenste (= 10e) verdieping van de flat wordt gehesen, vormt het casco van het expogebouw. Materialen zoals kozijnen en deuren worden opnieuw gebruikt. Het expogebouw geeft inzicht of hergebruik van deze materialen in de praktijk zinvol en op grote schaal mogelijk is. Indien dit zo is, dan wordt geprobeerd om deze methode in het vervolg van het proces toe te passen.
SUPERLOCAL wordt aangepakt vanuit een speciaal ontwikkelde procesdriehoek. Het proces kent verschillende fases en loopt van “initiative” naar “philosophy”.
Initiative
Initiative verwijst naar het initiatief om het projectgebied aan te pakken.HEEMwonen, eigenaar van de flats, formuleerde samen met de gemeente Kerkrade, eigenaar van het omliggende openbare gebied, de ambitie om alle materialen van de flats opnieuw te gebruiken bij de realisatie van nieuwe woningen.
Indexation
Bij de indexation gaat het om een nulmeting van het projectgebied. Onderzocht is welke middelen, waarden en kwaliteiten in het gebied aanwezig zijn. Daarnaast is in deze fase onderzocht wat de mogelijkheden zijn voor circulair bouwen. Hiertoe zijn in totaal 17 indexatieonderzoeken uitgevoerd, denk aan bewonerservaringen, levensloopbestendigheid, maar ook de waarde van de bomen in het gebied is onderzocht.
Momenteel worden deze onderzoeken overzichtelijk gebundeld in een digitaal boek. Houd deze website in de gaten voor de publicatie!
Play
In de play-fase worden experimenten uitgevoerd naar aanleiding van de resultaten van de indexation-fase. Hierbij wordt gezocht naar vernieuwende oplossingen, met een vernieuwende aanpak. Onderwijspartners, van basisschool tot post-master niveau, worden betrokken bij diverse projecten. Ook is een klimwand met mural opgeleverd. Een unieke manier om de buurt op te fleuren en een sportieve impuls te geven, totdat de definitieve plannen voor de flat bekend zijn.
In juni 2017 is de experimentele sloop van de flat aan de Ursulastraat gestart. Met de vrijkomende materialen wordt een expogebouw gebouwd. Het uithijsen van een compleet woningcasco en ook het experimenteren met beton en andere materialen dragen bij aan de verdere ontwikkeling van het projectgebied. Met twaalf partners is een internationale subsidieaanvraag ingediend, om nieuwe methodes te onderzoeken die daarna ook voor andere projecten ingezet kunnen worden.
Tijdens de play-fase is samen met drinkwaterbedrijf WML en Waterschapbedrijf Limburg onderzocht of het mogelijk is om een gesloten waterkringloop in het projectgebied te realiseren. Bij een gesloten waterkringloop voorziet een gebied in de eigen watervoorziening, in dit geval door regenwater en afvalwater lokaal te zuiveren en opnieuw te gebruiken. Dit levert voordelen op voor het milieu en dringt het verbruik van energie, water en grondstoffen sterk terug. Recycling staat centraal bij SUPERLOCAL, alle materialen worden opnieuw in het gebied gebruikt, dit geldt ook voor water.
Decision
Vanuit de play-fase werken we naar een definitief keuzemoment toe. Hoeveel woningen gaan we bouwen? Voor welke doelgroepen? Blijven de laatste twee flats (gedeeltelijk) staan? Lukt het om een gesloten waterkringloop te realiseren? Hoe richten we de woonomgeving in? Wat gaan we precies maken en hoe doen we dit? Wat kost het en wie betaalt welk onderdeel? Dit natuurlijk in samenwerking met de betrokken omwonenden en toekomstige bewoners.
Planning
Planning staat symbool voor het verder concretiseren van de gekozen oplossingsrichting en het uitwerken van de vereiste planologische procedures.
Creation
Creation betreft de daadwerkelijke realisatie van de circa 125 woningen en het inrichten van de woonomgeving.
Completion
Completion betreft het uiteindelijk resultaat: een kwalitatief hoogwaardig leefgebied in Bleijerheide. Deze fase is gekoppeld aan de IBA-tentoonstelling die in 2020 is gepland.
Frank van Gemert Projectmanager Business Development Neem contact op
Op woensdag 1 november 2017 was het zo ver: het spectaculaire SUPERLOCAL uithijsmoment. Onder het toeziend oog van zo’n 200 toeschouwers hees een 52-meter hoge kraan om 09:00 uur ’s ochtends een deel van een woning uit een flat. In de dagen voorafgaand aan het uithijsen zaagde firma Dusseldorp Infra, Sloop en Milieutechniek B.V. al de appartementen met grote precisie los van de bestaande flat. Het uithijsen van appartementen is niet eerder op deze wijze uitgevoerd, er kan dus gesproken worden van een primeur in de Nederlandse bouwwereld.
Alle resultaten van de indexation-fase van het SUPERLOCAL-project zijn nu overzichtelijk gebundeld tot een digitale publicatie: SUPERLOCAL Indexation. De indexation-fase is een nulmeting van het SUPERLOCAL projectgebied: welke middelen, waarden en kwaliteiten zijn reeds aanwezig en kunnen opnieuw ingezet worden bij de gebiedsontwikkeling? Daarnaast is in deze fase onderzocht wat de mogelijkheden op het gebied van circulair bouwen zijn.
De afgelopen jaren is er in het projectgebied van SUPERLOCAL veel gebeurd. Inmiddels begint het project echt vorm te krijgen...
Voor SUPERLOCAL – Super Circular Estate is een virtuele tour gemaakt om de verschillende onderdelen van het project te...